![](/media/lib/541/n-leicester1-aad43dcb048b7325525cfc8286659b76.jpg)
Przy katedrze w Leicester odkryto ruiny rzymskiej świątyni
9 marca 2023, 11:02Przy katedrze w Leicester, pod wyburzonym budynkiem Old Song School, znaleziono ślady rzymskiej świątyni sprzed 1800 lat. Prace archeologiczne ujawniły piwnicę rzymskiego budynku, w której znajdowała się podstawa kamiennego ołtarza. Wskazuje to, że w tym miejscu znajdowała się świątynia lub pomieszczenie kultu.
![](/media/lib/541/n-pamiatki-cbe3edef679857978d3cbaff72144417.jpg)
Timeless – Wirtualne Muzeum Zapomnianych Wynalazców
7 marca 2023, 06:27Niedawno odbyło się pierwsze spotkanie robocze projektu Timeless. Zrzeszeni w nim naukowcy chcą zachować i przybliżyć społeczeństwu cenne obiekty, znalezione podczas prac nad serialem dokumentalnym o polskich wynalazcach pt. „Geniusze i marzyciele”. W projekcie biorą udział specjaliści z różnych szkół wyższych. Celem zespołu jest m.in. utworzenie ogólnodostępnego wirtualnego muzeum.
![](/media/lib/541/n-burzyk-69ed24e69d19636dc90c6ec6ccb4bca5.jpg)
Plastikoza – nowa choroba ptaków
6 marca 2023, 06:46Naukowcy opisali nową jednostkę chorobową u ptaków. Plastikoza jest powodowana przez niewielkie kawałki plastiku, które wywołują stan zapalny w przewodzie pokarmowym. Została opisana u ptaków morskich, ale odkrywcy nie wykluczają, że to tylko wierzchołek góry lodowej. Na zewnątrz ptaki te wyglądają na zdrowe, jednak nie jest z nimi dobrze, mówi doktor Alex Bond z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Ciągły stan zapalny prowadzi do bliznowacenia i deformacji tkanki, co negatywnie wpływa na rozwój i szanse przeżycia ptaków.
![](/media/lib/541/n-humbak-383b14d5520299f63291f2fe8679dc02.jpg)
Średniowieczna nordycka hafgufa i starożytny grecki aspidochelon to to samo zwierzę. I żyje do dziś
4 marca 2023, 09:35Z XIII-wiecznego norweskiego tekstu edukacyjnego „Lustro królów” (Konungs skuggsjá) dowiadujemy się, jak polowała hafgufa, zamieszkująca wody wokół Islandii. Podobieństwo do hafgufy wykazuje aspidochelon, często opisywany w literaturze średniowiecznej, o którego istnieniu po raz pierwszy donosi wczesnochrześcijański (II w.) „Fizjolog”, pierwowzór średniowiecznych bestiariuszy. Australijscy naukowcy poinformowali, że wiedzą, czym jest hafgufa i aspidochelon. Co ciekawe, opisy sprzed wieków zgadzają się z odkryciami, których nauka dokonała dopiero ostatnio
![](/media/lib/540/n-zamek-fbb09dbd4375b128e13196b2844a5ac5.jpg)
Na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie odkryto fragment muru z XIV-XV wieku
3 marca 2023, 12:14Podczas prac związanych z rozbiórką tarasu południowego Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie odkryto ok. 7-8-metrowy fragment średniowiecznego muru z przełomu XIV-XV w.
![](/media/lib/540/n-nean-7ce921902ee6e1cf9c9c88af04d0618d.jpg)
Neandertalczycy przeszli z Europy do Azji przez północny Iran? Mogli się tam mieszać z H. sapiens
2 marca 2023, 12:34W 2007 roku naukowcy z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka stwierdzili, że neandertalczycy z Uzbekistanu i Ałtaju przybyli z Europy. Narodziło się więc pytanie, którą drogą przeszli w te regiony. Komputerowe modelowanie możliwych dróg pokazało właśnie, że najprawdopodobniej nasi kuzyni przeszli do Uzbekistanu i na Syberię południowym wybrzeżem Morza Kaspijskiego
![](/media/lib/540/n-rzymskastruktura1(2)-be5379aafbdd7fe7acfa149ce8f65ec9.jpg)
Znaleziono strukturę obronną, o której pisał Juliusz Cezar. Pechowi Rzymianie przeoczyli 200 ton srebra
1 marca 2023, 12:08Szukając złóż srebra, w I w. n.e. Rzymianie założyli w rejonie Bad Ems w dzisiejszej Nadrenii-Palatynacie dwa obozy wojskowe. Dzięki sprzyjającym warunkom zachowała się tu zaostrzona palisada chroniąca przed atakami wroga. O takich instalacjach, których funkcję można porównać do drutu kolczastego, wspominały źródła z epoki, w tym np. Juliusz Cezar, ale dotąd nikomu nie udało się ich znaleźć.
![](/media/lib/540/n-japonczycy-ed3361f74af517cad3ba587005b47e4e.jpg)
Łowcy-zbieracze i rolnicy pozostawili po sobie Japończykom skłonność do astmy i otyłości
1 marca 2023, 08:20Współcześni mieszkańcy Wysp Japońskich to potomkowie dwóch grup ludności – łowców-zbieraczy kultury Jomon zamieszkujących Wyspy od około 16 000 lat i wschodnioazjatyckich rolników, którzy zaczęli migrować z kontynentu ok. 800 roku po Chrystusie. Naukowcy z Uniwersytetu Tokijskiego, wykorzystując narzędzie analityczne o nazwie indeks markeru przodków (AMI, ancestry-marker index) opisali dystrybucję i sposób łączenia się obu wspomnianych grup. Odkryli przy tym, że Jomon byli bardziej odporni na głód, ale mieli tendencję do otyłości, a rolnicy lepiej radzili sobie z chorobami zakaźnymi, ale mieli tendencje do zbyt silnych reakcji immunologicznych i rozwoju np. astmy.
![](/media/lib/540/n-listy-547e857f1dd31f989b78400259f657be.jpg)
Chopin oczami swojej ulubionej uczennicy
27 lutego 2023, 15:11Z myślą o 213. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina Narodowy Instytut Fryderyka Chopina (NIFC) zaproponował czytelnikom ciekawe wydawnictwo - korespondencję jednej z ulubionych uczennic Fryderyka Chopina, Friederike Müller, po raz pierwszy w języku polskim.
![](/media/lib/540/n-octopus_cyanea-04ce1635a06517019ccc883d687da09d.jpg)
Po raz pierwszy zarejestrowano fale mózgowe u poruszającej się ośmiornicy
27 lutego 2023, 12:35Jeśli chcemy zrozumieć, jak pracuje mózg, ośmiornice są idealnymi zwierzętami do badań jako materiał porównawczy z ssakami. Mają duże mózgu, niezwykłe unikatowe ciała i zaawansowane zdolności poznawcze, które rozwinęły się zupełnie inaczej niż u kręgowców, mówi doktor Tamar Gutnick z Okinawa Institute of Science and Technology (OIST).